Wat is railverlichting en hoe werkt het?
Door Floris / 19 februari 2024
Railverlichting heb je vast wel eens gezien in restaurants, kledingwinkels of showrooms. Het is een superhandig systeem dat tegenwoordig ook erg toepasbaar is in je eigen woning. Denk bijvoorbeeld aan een railsysteem in je keuken met een combinatie van spotjes en hanglampen. Je kunt de railverlichting helemaal naar wens aanpassen met verschillende lampen.
In dit artikel duiken we in de basis van railverlichting, hoe werkt het? Wat komt er bij kijken? En andere vragen die komen kijken bij railverlichting.
Wat is een railsysteem?
Een railsysteem zet je vast aan je plafond en daar klik je dan de lampen in die je hebt uitgekozen. Het is een makkelijk systeem waarbij je de lampen kunt verplaatsen zodat het licht altijd precies goed valt. Wil je het licht ergens anders hebben? Geen probleem, je verschuift gewoon de lampen in de rail. Wil je meer licht, dan kun je extra lampen toevoegen.
Een railsysteem monteren aan je plafond is eenvoudiger dan je denkt en bestaat uit een paar essentiële onderdelen:
- De rail zelf: Dit is de lange balk, vaak ongeveer 1 meter, die je met schroeven en pluggen aan het plafond bevestigt. Binnenin deze balk lopen twee koperen draden die stroom geleiden.
- Voeding: Dit aansluitpunt voorziet het hele systeem van stroom, vergelijkbaar met het aansluiten van een standaardlamp via een kroonsteentje. Er zijn verschillende soorten voedingen beschikbaar. De meest gangbare klikt eenvoudig aan een van de uiteinden van de rail. Elk railsysteem heeft slechts één voeding nodig die het hele systeem van stroom voorziet.
- Koppelstukjes: Hiermee verbind je stukken rail met elkaar. Je klikt ze gewoon aan de uiteinden van de rail om deze te verlengen. Er zijn diverse soorten koppelstukjes in verschillende vormen beschikbaar, zoals een L-vorm voor een hoek, een T-splitsing om drie stukken rail te verbinden, en zelfs een kruisvorm om vier stukken rail met elkaar te verbinden.
Nadat je hebt besloten hoe je jouw rail wilt positioneren, kun je deze met de voeding van stroom voorzien en met behulp van de rail zelf en de koppelstukjes naar wens opbouwen. Vervolgens klik je de lampen in de rails op de gewenste plek. Ben je niet tevreden over de plaatsing van je lampen? Geen zorgen, de aansluitstukken van de lampen maken het heel gemakkelijk om ze op de rail te verplaatsen.
Hoe werkt een railsysteem?
De rail fungeert als geleider voor elektriciteit en biedt de mogelijkheid om verschillende armaturen op verschillende punten langs de rail te plaatsen. Aan de binnenkant van de rails zitten 2 koperen geleiders die de lampen voorzien van stroom.
Armaturen worden meestal op de rail bevestigd met behulp van een speciale connector of adapter, waardoor ze eenvoudig te verplaatsen en te verwisselen zijn indien nodig. Deze armaturen kunnen variëren van spots en richtbare lampen tot pendelarmaturen en decoratieve lampen, waardoor je een breed scala aan verlichtingsmogelijkheden hebt om uit te kiezen.
Is railverlichting universeel?
Railverlichting past bijna overal bij omdat je het zo kunt aanpassen zoals jij het wilt. Of je nu een lamp wilt richten op een kunstwerk of een gezellig hoekje wilt creëren, met een railsysteem kan het allemaal. Je kunt kiezen uit verschillende stijlen en kleuren, zodat het altijd bij je interieur past. Plus, je kunt altijd meer lampen toevoegen of verplaatsen als je zin hebt in iets nieuws. Er bestaan diverse soorten en maten in railsystemen. Het is zelfs mogelijk om sommige railsystemen buiten te hangen. Let er wel altijd op dat hoe meer lampen je aan de rail hangt hoe zwaarder deze wordt. Railverlichting is over het algemeen geschikt voor ieder plafond als je maar de juiste pluggen gebruikt. De standaard pluggen die bij de rails komen zijn geschikt voor een betonplafond. Als je een plafond hebt van gips of ander zacht materiaal is het aan te raden om speciale pluggen te gebruiken die het gewicht van de rails en de lampen kunnen ondersteunen.
Helaas komt het niet vaak voor dat je verschillende lampen van het ene railsysteem kunt overzetten op een ander type rail. Bijvoorbeeld: lampen die bedoeld zijn voor een 3-fase rail kunnen enkel op de 3-fase rail geplaatst worden en niet op een 1-fase rail. Ook kan het voorkomen dat lampen van een andere fabrikant niet goed matchen met een andere rail. Mocht je al in het bezit zijn van lampen of een rail van een andere fabrikant raden we aan goed te kijken naar de specificaties om te achterhalen of deze matchen met elkaar. Wanneer je begint aan railverlichting is het raadzaam om alles van dezelfde fabrikant te halen om risico's van stukgaan te voorkomen.