Transformator, trafo en een driver: het verschil
Door Esther / 10 september 2024
Bij het installeren van lampen, vooral bij moderne verlichtingssystemen zoals LED's, kom je vaak termen tegen als transformator, trafo en driver. Hoewel ze soms door elkaar worden gebruikt, hebben ze specifieke functies en toepassingen.
Het verschil tussen een transformator, een trafo en een driver
Transformator en trafo:
Een transformator en een trafo zijn in feite hetzelfde; "trafo" is simpelweg een afkorting van "transformator." Een transformator is een elektrisch apparaat dat de spanning van wisselstroom (AC) kan verhogen of verlagen
Driver:
Een driver is een apparaat dat specifiek is ontworpen om de stroom te reguleren die naar een LED-lamp gaat. LED's werken op een lagere gelijkstroom (DC) spanning en hebben een engst en beschermen de LED's tegen spanningspieken.
Wanneer gebruik je een trafo bij verlichting?
Een transformator, of trafo, wordt gebruikt om hoge wisselspanning om te zetten in lagere wisselspanning. Bijvoorbeeld, de 230 volt stroom in je huis kan worden omgezet naar 12 volt voor inbouwspots. De trafo zorgt ervoor dat de stroom wordt verlaagd van 230 volt naar 12 volt, zodat de lichtbron niet te veel stroom krijgt. Zonder trafo zou er kortsluiting kunnen ontstaan door de te hoge spanning.
Een goed voorbeeld van een transformator is de adapter van je laptop of de oplader van je telefoon. In situaties waar veiligheid belangrijk is, zoals in badkamers, buitenverlichting of omgevingen met kinderen, wordt vaak gekozen voor laagspanning verlichting. Hier speelt de transformator een essentiële rol door de netspanning te verlagen naar een veilig niveau. Dit vermindert het risico op elektrische schokken en zorgt voor een veiligere omgeving.
Heb je een aparte trafo nodig voor LED-lampen?
LED-lampen zijn populair vanwege hun energiezuinigheid en lange levensduur. Bij het installeren van LED-verlichting vraag je je misschien af of je een aparte transformator (trafo) nodig hebt.
Of je een aparte trafo nodig hebt voor LED-lampen hangt af van het type LED-lamp. LED-lampen met een ingebouwde driver hebben geen aparte trafo nodig en kunnen direct op de netspanning worden aangesloten. Voor laagspannings-LED-lampen zonder ingebouwde driver heb je een aparte LED-driver nodig om de juiste spanning en stroom te leveren. Controleer altijd de specificaties van je LED-lampen om te bepalen welke oplossing je nodig hebt.
Spanningsverlies
Wanneer een lamp opeens minder licht geeft, kan dit komen door spanningsverlies. Spanningsverlies treedt op wanneer de spanning die de lamp bereikt, lager is dan de spanning die de trafo levert. De dikte van de installatiekabel speelt hierbij een belangrijke rol. Hoe dunner de kabel, hoe warmer hij wordt en hoe meer energie hij verliest. Dit vergroot de kans op spanningsverlies.
Om spanningsverlies te verminderen, kun je kiezen voor een dikkere installatiekabel. Een dikkere kabel heeft minder weerstand en verliest minder energie, wat betekent dat er meer spanning overblijft voor de lamp. Daarnaast is het belangrijk om de kabel zo kort mogelijk te houden, omdat langere kabels meer kans hebben om energie te verliezen.
Hoe dunner de kabel, hoe korter de afstand tussen de trafo en de lichtbron mag zijn. Dit is belangrijk om te voorkomen dat de lamp minder licht geeft dan verwacht.
